Diverse voorstellen passeren de revue voor een toekomstbestendig arbeidsrecht. Een retrotrend is het collectiviseren voor rechtsbescherming.
Een historisch stroom aan wet-regelgeving is afgelopen jaren in werking getreden; CAO’s zijn dikker geworden. Weinig tot geen regels zijn verdwenen.
Het Nederlandse arbeidsrecht is sterk Europees gereguleerd. Denk aan bijvoorbeeld vakantie, gelijke behandeling, de WTVA, de WAGA, overgang van onderneming, Arbo, privacy, klokkenluiden, staking.
Er wordt frequent gekeken naar andere landen vanuit werknemersperspectief, maar beperkt vanuit werkgeversperspectief. Zo is Nederland al decennia mondiaal uniek met ook een preventieve ontslagtoets.
Sociale rechten als een leven lang leren worden in het licht geplaatst, maar evenzeer belangrijke vrijheden als de vrijheid van diensten en ondernemerschap staan in de schaduw. Juist in het mededingingsrecht ligt een oplossingsrichting voor tegenmacht op bekritiseerde marktwerking.
Vooral de doorwerking in het arbeidsrecht naar het sociaal zekerheidsrecht en fiscaliteit resulteren in uitvoeringsproblemen. Het recente Octas-rapport bevestigt de toenemende wildgroei en onoverzichtelijkheid feitelijk door over-organisatie.
Voorstellen zijn geregeld dichotoom bij heersende pluriformiteit. Uit elk rapport volgt dat de ZZP’er, de ondernemer etc niet bestaan.
Om verder te kijken zijn hierbij 10 voorstellen voor nieuw arbeidsrecht:
Splits de fiscale van de civiele arbeidsovereenkomst. Het privaatrechtelijke arbeidsrecht dient te worden versterkt bij een toenemende inzet van het arbeidsrecht als arbeidsmarktinstrument. Dat brengt holistische toetsen mee. Daarmee kan de rechtspraktijk prima uit de voeten. Art. 7:610 BW kan dan ongewijzigd in stand blijven;
Splits het arbeidsrecht van het sociaalzekerheidsrecht in titel 10 van boek 7 BW. Voer vanuit daar de politieke discussie over rechten op dit systeem.
Benadruk de importantie van art. 7:611 BW. Schrap daarmee art. 7:613 BW en de Wet flexibel werken. Trek voorstellen als het recht op onbereikbaarheid in.
Schaf de preventieve ontslagtoets af.
Benoem in titel 10 van boek 7 BW enkel waar wordt afgeweken van Europese richtlijnen bij richtlijnconforme interpretaties.
Reduceer de materiële reikwijdte van CAO’s tot de zogenaamde harde kern van arbeidsvoorwaarden.
Flexibiliseer het toetsingskader AVV, zodat werkgevers bij financiële gelijkwaardigheid kunnen afwijken.
Voor rust en voorspelbaarheid dient de Hoge Raad uitvoeriger verhoudingen tot rechtsbronnen te motiveren in arresten. Voor de praktijk essentiële zaken worden direct aan hem voorgelegd.
Twee negatieve onafhankelijke adviezen dienen ten koste van een wetsvoorstel te gaan.
Periodiek publiceert de rechtswetenschap rechtspraak-overzichten met gezichtspunten-analyses op een website van de rijksoverheid.
