“Het aantal wapenfeiten van het kabinet Rutte-IV op het terrein van de arbeidsmarkt is bescheiden. Het moet fundamenteel anders volgens het kabinet, maar de reacties zijn overwegend dat het anders moet dan het kabinet graag wil. Het kabinet veronderstelt breed draagvlak bij de voorgestelde maatregelen omdat de plannen tot stand zijn gekomen in overleg met de sociale partners, maar breed draagvlak blijkt er niet te zijn op basis van alle reacties op concrete wetsvoorstellen.
Dit roept tenminste vragen op ten aanzien van de kwaliteit van besluitvormingsprocessen, waaronder de diversiteit en inclusiviteit ervan.”
“Het poldermodel lijkt niet langer voldoende alle maatschappelijke actoren te vertegenwoordigen om een brede harmonie te bereiken.”
“De oplossing is een modernisering van de trias politica door middel van nieuwe machten en machtsevenwichten en dan vooral door het creëren van adequate tegenmacht.”
Enkele voorstellen om dit te bereiken:
Versterk het toezicht van onafhankelijke adviesorganen. Bij bijvoorbeeld een advies “onvoldoende” van twee betrokken organen is het einde oefening.
Naleving subsidiariteitsbeginsel: wetgeving en uitvoering dienen zo dicht mogelijk bij de burger plaats te vinden. Zoveel vrijheid als mogelijk, zoveel gebondenheid als noodzakelijk.
Overheidsactivisme vergt gedegen onderbouwing en internationaal unieke situaties dienen te worden voorkomen. Sociaal-culturele aspecten zijn leidend.
Big overheid en big corporates zijn ongewenst. De overheid en de markt dienen op eenzelfde continuüm te worden geplaatst, zo dat overheidsactivisme start waar marktwerking stopt en andersom. De risico-regel-reflex dient te worden onderdrukt. Mededinging dient te worden gestimuleerd. De overheid dient zelfredzaam kerntaken te vervullen.
Wettelijke aansprakelijkheid bestuurders bij opzettelijke misstanden.
Schijn van belangenverstrengeling wordt voorkomen. Transparantie is daartoe essentieel;
Sneller rechtszekerheid door hoogste rechtscolleges. Jaarlijks publiceren zij een ’troonrede’ met belangrijkste rechtsregels over openstaande rechtsvragen.
Sociale partners houden zich enkel bezig met de zogenaamde ‘harde kern van arbeidsvoorwaarden’, kortweg het minimumloon, werk- en rusttijden, veilige arbeidsomstandigheden, gelijke behandelingen en vakantie en verlof.
Bindend correctief referendum en technologie-inzet voor directere vormen van democratie op basis van ‘stemwijzer’-varianten.
Constitutionele toetsing van grondrechten met een voorrang van klassieke op sociale grondrechten.
Substantieringsplicht voor onafhankelijke functies: ook bekende standpunten van een andere partijen worden objectief beschreven, alsmede de gronden waarop die zijn gebaseerd.”
Lees hier de bijdrage van Joost voor CHRO.
