Wat is een earn-out?
Een earn-out is een regeling die vaak wordt toegepast bij de verkoop van een onderneming, waarbij een deel van de koopsom wordt uitgesteld en afhankelijk wordt gesteld van toekomstige prestaties van de onderneming. Concreet houdt dit in dat een deel van de koopsom pas wordt betaald na de overdracht van de onderneming, en de hoogte van deze betalingen variabel is, afhankelijk van het behalen van bepaalde financiële doelen, zoals de winst (EBITDA).
Waarom een earn-out?
Een earn-out biedt een oplossing voor de verschillende inschattingen van toekomstige kansen en risico’s door koper en verkoper. Waar de koper vaak bezorgd is over mogelijke risico’s, ziet de verkoper juist veel potentie en groei. Door een earn-out overeen te komen, blijft een deel van het ondernemersrisico bij de verkoper, terwijl de koper minder risico loopt. Dit kan ook positief uitpakken: bij een groeiende winst ontvangt de verkoper een hogere koopsom.
Juridische positie bij een earn-out
Volgens jurisprudentie moet de koper de activiteiten van de overgenomen onderneming optimaal voortzetten om zoveel mogelijk winst te behalen, wat de winstafhankelijke koopsom ten goede komt. Deze inspanningsplicht botst echter met de ondernemersvrijheid van de koper, die zijn zeggenschap mag gebruiken om de onderneming naar eigen inzicht te bevorderen. Hierdoor kan er een tegenstrijdig belang ontstaan, aangezien de koper mogelijk geneigd is om kosten, omzet en marges zo te verschuiven dat de earn-out wordt geminimaliseerd.
Belangrijke afspraken bij een earn-out
Een goede earn-out-regeling bevat altijd afspraken over de manier waarop de koper de bedrijfsvoering voortzet. Dit biedt de verkoper enige controle en helpt het ondernemersrisico te beheersen. De volgende elementen zijn vaak terug te vinden in een earn-out-regeling:
Ongewijzigde bedrijfsvoering: De koper verplicht zich om de bedrijfsvoering ongewijzigd voort te zetten, vaak versterkt met een verbod op het nemen van belangrijke beslissingen zonder voorafgaande toestemming van de verkoper.
Gevolgen bij niet-naleving: Er zijn consequenties als de koper zich niet aan deze verplichtingen houdt, zoals een bepaling dat de koopsom alsnog wordt gefixeerd en opeisbaar is.
Inzage in de boeken: De verkoper krijgt volledige inzage in de financiële administratie om te controleren wat er precies is gebeurd.
De vaste betaling en inzage in de boeken zijn cruciaal om de bewijspositie van de verkoper te versterken bij eventuele discussies over de afrekening.
Conclusie
Een earn-out kan een nuttige oplossing zijn om onzekerheden in de koopsom te overbruggen, vooral in turbulente tijden. Het biedt een flexibele aanpak om risico’s en kansen evenredig te verdelen tussen koper en verkoper. Echter, het kan ook leiden tot discussies als de koper marge en winst probeert weg te sluizen. Een oplettende verkoper moet daarom vooraf zijn bewijspositie goed regelen en duidelijke afspraken maken om problemen te voorkomen.
Met een goed doordachte earn-out-regeling kunnen beide partijen profiteren van de toekomstige prestaties van de onderneming en een eerlijke verdeling van de koopsom realiseren.
